Αγαπημένε μου αναγνώστη μετά από μία εβδομάδα σασπένς και αγωνίας αφήνουμε κατά μέρος τη στείρα κριτική και επανερχόμαστε με προτάσεις για τη βελτίωση και επέκταση της γραμμής 4!
Previously on paradromos.gr
Πριν μπούμε στο ψητό, πάμε να συνοψίσουμε τα βασικά προβλήματα του υφιστάμενου σχεδιασμού όπως τα αναλύσαμε στο προηγούμενο επεισόδιο.
- Η γραμμή 4, στη βασική της χάραξη που υλοποιείται σήμερα, κινείται από τα βορειοδυτικά του λεκανοπεδίου προς το κέντρο της Αθήνας και από εκεί επιστρέφει στα βόρεια. Σνομπάρει δηλαδή χαρακτηριστικά όλα τα νότια προάστια και δεν δημιουργεί προϋποθέσεις ουσιαστικών μελλοντικών επεκτάσεων προς τα εκεί.
- Υπάρχει μια θετική πρόβλεψη υποτυπώδους επέκτασης προς τα νοτιοανατολικά (την Άνω Ηλιούπολη) σε επόμενη φάση. Η επέκταση αυτή δείχνει να γίνεται από τον σταθμό του Ευαγγελισμού, χωρίς να διευκρινίζεται με ποιον τρόπο θα υλοποιηθεί – με ισόπεδη διακλάδωση της κύριας γραμμής ή με νέα γραμμή που θα ξεκινά από τον Ευαγγελισμό; Όπως εξηγήσαμε στο προηγούμενο επεισόδιο και οι δύο λύσεις είναι προβληματικές: η πρώτη γιατί απλούστατα δεν ενδείκνυνται ισόπεδες διακλαδώσεις σε δίκτυα μετρό, η δεύτερη γιατί θα δημιουργήσει έναν τερατώδη σταθμό τριών επιπέδων στον Ευαγγελισμό.
- Δεν υπάρχει καμία πρόβλεψη επέκτασης του δικτύου μετρό προς τα νοτιοδυτικά, πέρα από μία περίεργη δήλωση του πρώην υπουργού μεταφορών για σύνδεση του Κέντρου Πολιτισμού στο Φάληρο με τη γραμμή 1 του ΗΣΑΠ μέσω διακλάδωσης (ήμαρτον) από τον σταθμό του Θησείου.

Υπάρχουν και κανά δυο προβληματάκια ακόμα αλλά δεν θα επανέλθουμε τώρα σε αυτά, πάμε γρήγορα στις προτάσεις!
Διαχωρισμός σε δύο γραμμές και δημιουργία σταθμού μετεπιβίβασης στην Καισαριανή
Η πρότασή μου είναι απλή. Η γραμμή 4 σπάει σε δύο γραμμές, 4 και 5, με ανισόπεδη σύνδεση μεταξύ τους, όχι όμως στον σταθμό του Ευαγγελισμού για τους λόγους που αναφέραμε ήδη. Το ιδανικό κατά τη γνώμη μου θα ήταν η σύνδεση αυτή να γίνει στο Παγκράτι, αλλά θα προσπαθήσω να μείνω όσο πιο κοντά γίνεται στη σημερινή χάραξη, οπότε θα προτείνω τον σταθμό Καισαριανή (ο οποίος ούτως ή άλλως βρίσκεται στα όρια του δήμου Καισαριανής με το Παγκράτι, στην αρχή της λεωφόρου Υμηττού). Η μόνη διαφορά σε σχέση με τον σημερινό σχεδιασμό είναι η μετατροπή της Καισαριανής σε σταθμό μετεπιβίβασης, προβλέποντας δύο επίπεδα αντί για ένα – θεωρώ ότι είναι κάτι εφικτό, από τεχνικής και οικονομικής άποψης.
Νέα γραμμή 4
Η προτεινόμενη νέα γραμμή 4 κινείται με γενική κατεύθυνση από βορειοδυτικά προς νοτιοανατολικά, ενώνοντας τους κλάδους Α και Γ της σημερινής χάραξης σε μια ενιαία γραμμή: Άλσος Βεΐκου – Ευαγγελισμός – Καισαριανή (αντί του Παγκρατίου που προβλέπει η σημερινή χάραξη) – Βύρωνας – Άνω Ηλιούπολη. Η χάραξη αυτή ακολουθεί έναν καθιερωμένο συγκοινωνιακό διάδρομο της πόλης, ο κεντρικός κορμός του οποίου ενώνει την Κυψέλη με το κέντρο της Αθήνας, το Παγκράτι, την Καισαριανή και τον Βύρωνα (βλ. χοντρικά τις γραμμές τρόλεϊ 2, 4 και 11).
Σε πρώτη φάση μπορεί να υλοποιηθεί το τμήμα Άλσος Βεΐκου – Ευαγγελισμός – Καισαριανή όπως προβλέπει ο σημερινός σχεδιασμός, οπότε ας ονομάσουμε αυτό το τμήμα 4α (βλ. κίτρινο χρώμα στον χάρτη 2 παρακάτω). Σε δεύτερο χρόνο η Αττικό Μετρό έχει προβλέψει δύο επεκτάσεις:
- Στα νοτιοανατολικά τη μικρή επέκταση που αναφέραμε, προς Βύρωνα – Άνω Ηλιούπολη. Όλα καλά ως εδώ, ας ονομάσουμε αυτό το τμήμα 4β για να συνεννοούμαστε (βλ. πράσινο χρώμα στον χάρτη 2).
- Στα βορειοδυτικά μια μεγάλη επέκταση προς Περισσό (σύνδεση με γραμμή 1 ΗΣΑΠ) και Πετρούπολη (σύνδεση με μελλοντική επέκταση της γραμμής 3). Όλα καλά και εδώ, ας ονομάσουμε αυτό το τμήμα 4γ (βλ. μωβ χρώμα στον χάρτη 2).

Και πάμε στο ζουμί. Θεωρώ ότι προκύπτει μια εξαιρετική ευκαιρία επέκτασης από την Άνω Ηλιούπολη προς το παραλιακό μέτωπο (την περιοχή του Αγίου Κοσμά ή εναλλακτικά το Καλαμάκι). Στο διάβα μπορούν να χωροθετηθούν σταθμοί στο κέντρο δήμων που σήμερα εξυπηρετούνται πλημμελώς από σταθμούς της γραμμής 2 πάνω στη λεωφόρο Βουλιαγμένης, όπως είναι η Ηλιούπολη και ο Άλιμος. Ας ονομάσουμε την επέκταση αυτή 4δ (βλ. ανοιχτό πράσινο χρώμα στον χάρτη 3 παρακάτω). Οι προτεινόμενοι σταθμοί όπως φαίνονται στον χάρτη 3 είναι:
- Πλατεία Εθν. Αντιστάσεως: Εξυπηρέτηση του κέντρου της Ηλιούπολης.
- Άλιμος (υφιστάμενος σταθμός γραμμής 2): Σύνδεση με τη γραμμή 2 «Ανθούπολη – Ελληνικό».
- Κυθηρίων: Εξυπηρέτηση της κεντρικής περιοχής του δήμου Αλίμου.
- Πάρκο Ελληνικού (εντάξει, το όνομα του σταθμού είναι κατ’ ευφημισμό): Εξυπηρέτηση… όποιου πράγματος δημιουργηθεί εκεί μέσα κάποια στιγμή.
- Άγιος Κοσμάς: Εξυπηρέτηση του αθλητικού κέντρου και των πρώην ολυμπιακών εγκαταστάσεων ξιφασκίας, σύνδεση με το τραμ.
Εναλλακτικά, θα μπορούσε να εξεταστεί μια διαφορετική χάραξη μετά την πλ. Εθν. Αντιστάσεως, η οποία να συνδέεται με τη γραμμή 2 στον σημερινό σταθμό Ηλιούπολης, να συνεχίζει προς Άνω Καλαμάκι και να καταλήγει στο Καλαμάκι ή τη μαρίνα Αλίμου (βλ. διακεκομμένη γραμμή με ανοιχτό πράσινο χρώμα στον χάρτη 3). Και οι δύο εναλλακτικές μια χαρά μου φαίνονται προσωπικά. Προσοχή, δεν χρειάζεται να υλοποιηθούν και οι δύο! Είπαμε, όχι ισόπεδες διακλαδώσεις…

Νέα γραμμή 5
Η προτεινόμενη νέα γραμμή 5 κινείται με γενική κατεύθυνση από βορειοανατολικά προς νοτιοδυτικά, ενσωματώνοντας όλο το βόρειο τμήμα της σημερινής γραμμής 4 από την Εθνική Οδό και το Μαρούσι ως την Καισαριανή. Για να συνεννοούμαστε, έχω ονομάσει τα επιμέρους τμήματα ως εξής: 5γ: Εθνική Οδός – Μαρούσι (γαλάζιο χρώμα στον χάρτη 4 παρακάτω), 5β: Μαρούσι – Κατεχάκη – Γουδή (κόκκινο χρώμα), και 5α: Γουδή – Καισαριανή (πορτοκαλί χρώμα).
Σε πρώτη φάση, βάσει και του τρέχοντος σχεδιασμού, θα υλοποιηθεί το τμήμα 5α από το Γουδή ως την Καισαριανή. Μοναδική προτεινόμενη αλλαγή, όπως είπαμε και παραπάνω, η μετατροπή της Καισαριανής σε σταθμό μετεπιβίβασης – που σημαίνει πρόβλεψη δύο επιπέδων αντί ενός και τροποποίηση καθ’ ύψος της χάραξης στο τμήμα Πανεπιστημιούπολη – Καισαριανή ώστε να διέρχεται κάτω από το επίπεδο της γραμμής 4α που έρχεται από τον Ευαγγελισμό.

Και πάμε στο ενδιαφέρον σημείο της πρότασης, την προσθήκη επέκτασης προς το Δέλτα Φαλήρου μέσω Παγκρατίου, Συγγρού-Φιξ και Καλλιθέας. Ας την ονομάσουμε 5δ (βλ. γραμμή μπλε χρώματος στον χάρτη 5 πιο κάτω). Οι προτεινόμενοι σταθμοί όπως φαίνονται στον χάρτη 5 είναι:
- Παγκράτι: Πρότασή μου, να επανεξεταστεί η χωροθέτηση του σταθμού, αντί της πλ. Μεσολογγίου που βρίσκεται πολύ κοντά στον σταθμό Καισαριανή, στη διασταύρωση Ευτυχίδου – Σπ. Μερκούρη στα όρια του Άλσους Παγκρατίου ή στην πλατεία του Προφήτη Ηλία.
- Μετς: Χωροθέτηση του σταθμού κάτω από το υπαίθριο πάρκινγκ του Α’ νεκροταφείου.
- Συγγρού-Φιξ (υφιστάμενος σταθμός γραμμής 2): Σύνδεση με τη γραμμή 2 «Ανθούπολη – Ελληνικό» και το τραμ.
- Κουκάκι: Χωροθέτηση σταθμού στην πλ. Κουκακίου (διασταύρωση οδών Βεΐκου και Γ. Ολυμπίου). Εναλλακτικά, αν δεν επαρκεί ο χώρος, ο σταθμός θα μπορούσε να χωροθετηθεί στην αρχή της οδού Γενναίου Κολοκοτρώνη, με το μειονέκτημα ότι μπορεί να χρειαζόταν να απομακρυνθούν τα γήπεδα μπάσκετ από μια περιοχή που δεν φημίζεται για τους ελεύθερους χώρους της.
- Χαροκόπειο: Εξυπηρέτηση του Χαροκόπειου πανεπιστημίου και όλου του βόρειου τμήματος της Καλλιθέας.
- Πλ. Δαβάκη: Εξυπηρέτηση του κέντρου της Καλλιθέας.
- Οίκος Τυφλών: Εξυπηρέτηση του νότιου τμήματος της Καλλιθέας.
- Κέντρο Πολιτισμού Ιδρύματος Σταύρος Νιάρχος (ΚΠΙΣΝ): Σύνδεση με τον υπερτοπικό πόλο μεταφορών του ΚΠΙΣΝ (πάρκο, βιβλιοθήκη, λυρική).
- Δέλτα Φαλήρου: Χωροθέτηση σταθμού έξω από το γήπεδο Taekwondo (πιθανά στον χώρο του άχαρου υπαίθριου πάρκινγκ), σύνδεση με τραμ.

Το συνολικό σχέδιο ανάπτυξης
Και πάμε να τα δούμε όλα μαζί σε έναν ωραίο μεγάλο χάρτη επιτέλους!


Και μια πιο βαρετή εναλλακτική
Υποψιάζομαι ότι κάποιοι θα πείτε «ωραία μας τα λες κυκλοφοριολόγε, αλλά αυτά τα πράγματα δεν γίνονται έτσι απλά. Η γραμμή 4 έχει ήδη δημοπρατηθεί και δεν επιδέχεται αλλαγές στον σχεδιασμό, θα χαθεί χρόνος και χρήμα από τις ρήτρες στους εργολάβους». Στην πραγματικότητα η μόνη αλλαγή που προτείνω σε σχέση με τον σημερινό σχεδιασμό είναι ο ανασχεδιασμός του σταθμού Καισαριανής ως σταθμού μετεπιβίβασης, με δύο επίπεδα – και αντίστοιχα μια μικρή τροποποίηση καθ’ ύψος της γραμμής από την πλευρά της Πανεπιστημιούπολης ώστε να προσεγγίζει τη γραμμή που έρχεται από τον Ευαγγελισμό ανισόπεδα. Not such a big deal θα έλεγα, σε μια χώρα όπου οι αλλαγές σχεδιασμών κατά την πορεία υλοποίησης των έργων είναι στην ημερήσια διάταξη…
Αλλά για να μην κάνουμε αυτά που ενίοτε κατηγορούμε, ας πάμε με μια πιο απλή εναλλακτική, που δεν θα μας κοστίσει τίποτα. Ας αφήσουμε τη γραμμή 4 ως έχει, ένα όμορφο πεταλάκι που ντρέπεται να πατήσει στα νότια, ας δημιουργήσουμε άλλο ένα πεταλάκι από την αντίθετη πλευρά και ας τα ενώσουμε στην Καισαριανή. Ομολογώ ότι δεν με τρελαίνει αλλά από τα ολότελα…

Κάπως έτσι θα κλείσουμε για απόψε αγαπημένε μου αναγνώστη. Το σχέδιό μας είναι κοστολογημένο και ρεαλιστικό όπως λένε στην πολιτική. Εντάξει, κοστολογημένο δεν είναι (μεταξύ μας, ούτε και στην πολιτική συνήθως είναι, λέμε τώρα). Ρεαλιστικό και εφαρμόσιμο όμως είναι, εδώ θα επιμείνω.
Ελπίζω να βρήκες τις προτάσεις ενδιαφέρουσες, θα χαρώ πολύ να διαβάσω ιδέες και κριτικές στα σχόλια. Για εσένα που νιώθεις ότι υπάρχει ακόμα ένα κενό στον χάρτη, ίσως έχω κανά δυο ιδέες ακόμα να μοιραστώ… την επόμενη εβδομάδα!
Μέχρι τότε, σε ασπάζομαι,
Ο μικρός κυκλοφοριολόγος