Αγαπημένε μου αναγνώστη καλημέρα. Κακοτεχνίας συνέχεια σήμερα, με μερικές ακόμα χαρακτηριστικές αστοχίες του σχεδιασμού της πόλης μας. Κοινός τόπος; Η έλλειψη – πες το και αδιαφορία – προσαρμογής στις πραγματικές συνθήκες του χώρου, όπως θα δούμε με τη βοήθεια του φακού στη συνέχεια.
Οδός Θεμιστοκλέους
Θα ξεκινήσουμε από την όμορφη (και δεν το λέω μόνο κατ’ ευφημισμό) οδό Θεμιστοκλέους. Ένας δρόμος πλάτους μόλις 6 μέτρων, που διαθέτει πάντως κατά τόπους πλατώματα λόγω υποχώρησης της ρυμοτομικής γραμμής, καθώς και μερικές παρόδιες στοές (κρατήστε το αυτό, θα μας χρειαστεί).
Τα πεζοδρόμια σχεδιάστηκαν κάποια στιγμή προ αμνημονεύτων χρόνων, όταν οι περισσότεροι άνθρωποι κυκλοφορούσαν ακόμα με κάρα και η πόλη ήταν ασπρόμαυρη. Από την πλατεία Εξαρχείων μέχρι τη Φειδίου, όπου ξεκινάει το πεζοδρομημένο τμήμα, έχουν χαραχτεί με ζηλευτή ακρίβεια δύο ευθείες γραμμές, οι οποίες ορίζουν δύο πεζοδρόμια πλάτους μισού μέτρου έκαστο και ένα οδόστρωμα πλάτους 5 μέτρων. Από την εποχή που καταργήθηκαν τα κάρα και επικράτησαν τα αυτοκίνητα, τα 5 μέτρα του οδοστρώματος φιλοξενούν μία λωρίδα κίνησης και μία λωρίδα παρόδιας στάθμευσης. Όσο για τους πεζούς; Κάνουν κουτσό για να χωρέσουν στο μισό μέτρο του πεζοδρομίου ή απλά κινούνται εντός του οδοστρώματος κάνοντας στο πλάι όταν διέρχονται οχήματα.
Ακούω μια φωνή να λέει, «πάλι να μας φας τις θέσεις παρόδιας στάθμευσης θέλεις κυκλοφοριολόγε, αηδία έχεις καταντήσει». Ναι, θέλω, εφόσον δεν υπάρχει διαθέσιμος χώρος για να περπατήσει ένας άνθρωπος… σαν άνθρωπος. Όμως (η ένταση της μουσικής αυξάνει)… ω του θαύματος, πιο κάτω εμφανίζεται ένα πλάτωμα και μετά μια στοά! Μήπως να κάναμε κάτι με αυτά;
Απλά πραγματάκια. Λίγη ευελιξία χρειάζεται μόνο. Και λίγη φαντασία. Η μαγική λέξη «τεθλασμένη» σε αντικατάσταση της «ευθείας». Θα μπορούσε να είναι εργασία σε μάθημα αστικού σχεδιασμού τρίτου έτους. Η χαρά του φοιτητή!
Οδός Πανόρμου
Αλλάζουμε γειτονιά και ανηφορίζουμε στους Αμπελόκηπους. Οδός Πανόρμου, από τη Λεωφόρο Κηφισίας έως τον σταθμό του μετρό. Χάρμα οφθαλμών! Εδώ, το πρόβλημα είναι διαφορετικής φύσης. Καθώς πρόκειται για κύρια συλλεκτήρια οδό με σημαντικό κυκλοφοριακό φόρτο, ο μελετητής θεώρησε σωστό να προβλέψει 2+2 λωρίδες κυκλοφορίας, γράφοντας στα παλαιότερα των υποδημάτων του τις ανάγκες κίνησης των πεζών. Και κάπως έτσι, μας προέκυψαν εικόνες απείρου κάλλους, με τους πεζούς να στοιχίζονται στη σειρά σαν να έχουν μπει τιμωρία για να κινηθούν κατά μήκος του πεζοδρομίου.
Η πλάκα είναι ότι η δεξιά λωρίδα κυκλοφορίας ούτως ή άλλως καταλήφθηκε εξ αρχής από (ναι, καλά μαντέψατε) παρκαρισμένα οχήματα, ακυρώνοντας τη φανταστική ιδέα των 2+2 λωρίδων του μελετητή. 20 χρόνια τώρα, καμία προσαρμογή του σχεδιασμού στις πραγματικές συνθήκες εννοείται. Ένα ατελείωτο μπάχαλο, σε ένα σημείο από όπου διέρχονται καθημερινά χιλιάδες πεζοί λόγω σταθμού μετρό, μπαρ, ταχυφαγείων και λοιπών ευαγών ιδρυμάτων.
Όπως καταλαβαίνετε, η δεύτερη λωρίδα κυκλοφορίας πρέπει να μας αποχαιρετήσει πάραυτα. Στη θέση της χρειάζεται να διαπλατυνθούν τα πεζοδρόμια και κατά τόπους (μόνο όπου υπάρχει επαρκής χώρος) να δημιουργηθούν θέσεις παρόδιας στάθμευσης σε εσοχή, οι οποίες να εξυπηρετούν την τροφοδοσία των καταστημάτων (άλλη πονεμένη ιστορία αυτή) και ολιγόλεπτη στάση – τίποτα περισσότερο, τίποτα λιγότερο.
Για να μη λέτε ότι τα βγάζω από το κεφάλι μου αυτά, οι ΟΜΟΕ-ΚΑΟ (Οδηγίες μελετών οδικών έργων – Τεύχος 4: Κύριες αστικές οδοί) είναι σαφείς (τα bold είναι δικά μου): «Η μελέτη των διατομών των κυρίων αστικών οδών […] είναι ένα αρκετά πολύπλοκο πρόβλημα για κάθε μελετητή, ο οποίος καλείται να αντιμετωπίσει απαιτήσεις διαμπερούς κυκλοφορίας, στάθμευσης, κίνησης πεζών, προσβάσεων κλπ διατηρώντας ταυτόχρονα υψηλά επίπεδα κυκλοφοριακής ποιότητας και οδικής ασφάλειας. Για το λόγο αυτό […] για τη διαστασιολόγηση των διατομών καθοριστικά μεγέθη είναι οι αναφερόμενες διαστάσεις του κυκλοφοριακού χώρου και του ελεύθερου εμποδίων χώρου, καθώς και οι βασικές αρχές που αφορούν στον προσδιορισμό του πλάτους των λωρίδων κυκλοφορίας αλλά και των πεζοδρόμων, όπως περιγράφονται στα προηγούμενα».
Όπερ εστί μεθερμηνευόμενο, το πρώτο μέλημά μας δεν είναι σώνει και καλά η εξυπηρέτηση των αυτοκινήτων, αλλά πρέπει να συνεκτιμώνται οι ανάγκες κίνησης όλων των χρηστών της οδού, λαμβάνοντας πάντοτε υπόψη τα χαρακτηριστικά και τους περιορισμούς του χώρου.
Κάπως έτσι θα κλείσουμε για σήμερα αγαπημένε μου αναγνώστη. Καλή Κυριακή και να προσέχεις στον δρόμο – είτε κινείσαι πεζή, είτε με ποδήλατο, είτε με αυτοκίνητο. Ο σχεδιασμός της πόλης δεν βοηθάει, ας βοηθήσουμε το ένα το άλλο.
Ο μικρός κυκλοφοριολόγος
ΥΓ. Θυμάστε τον κάδο στην οδό Χαριλάου Τρικούπη που ήταν τοποθετημένος στο πιο στενό σημείο του πεζοδρομίου ενώ ακριβώς από πίσω υπάρχει στοά; Ε, κάποιος τον μετακίνησε! Θαύμα!
Σχολίασε το