Αγαπημένε μου αναγνώστη γεια σου και χαρά σου. Δεν σου έφταναν οι 43 βαθμοί, θα υπομείνεις και λίγη ακόμα σήμανση σήμερα (ούτε στον εχθρό σου). Βλέπεις δεν μας πήρε ο χώρος και ο χρόνος – τουτέστιν ο χωροχρόνος – την προηγούμενη εβδομάδα και έχουν μείνει κάποια θεματάκια ανείπωτα, να με κοιτούν παραπονεμένα όλη την εβδομάδα. Να με συγχωράς αλλά δεν μπορώ να τα αγνοήσω, είμαι και πονόψυχος όπως καταλαβαίνεις.
Κατηγορίες πληροφοριακών πινακίδων
Τι αφήσαμε λοιπόν απέξω ως τώρα; Μα, τις κατηγορίες των πινακίδων (εδώ το είχατε, είμαι σίγουρος). Οι παρατηρητικοί θα έχετε προσέξει την ορολογία στις λεζάντες των εικόνων σε προηγούμενα επεισόδια – «προειδοποιητική πινακίδα», «πινακίδα κατεύθυνσης» και τα σχετικά. Οι λιγότερο παρατηρητικοί μάλλον όχι, οπότε θα διαβάσετε με πραγματική και όχι προσποιητή έκπληξη τη συνέχεια του άρθρου. Σας ζηλεύω.
Σήμερα, δεν θα έχουμε φωτογραφίες (ουουου, τα λεφτά μας πίσω). Θα δούμε μόνο εικόνες κονσέρβα, δηλαδή τα υποδείγματα πινακίδων του ΚΟΚ (με τα οποία θέλεις να βγάλεις τα μάτια σου και να τα πετάξεις στα σκυλιά) μαζί με τα αντίστοιχα του βρετανικού και του γερμανικού κώδικα (εδώ ζητάς ευγενικά από τα σκυλιά να σου τα επιστρέψουν, ελαφρώς μεταχειρισμένα έστω). Φύγαμε!
Πινακίδες προειδοποίησης κατευθύνσεων
Αυτές τοποθετούνται στις προσβάσεις σημαντικών κόμβων του οδικού δικτύου, σε απόσταση που διαφέρει ανάλογα με την κατηγορία της οδού, και αποσκοπούν στην έγκαιρη προειδοποίηση των οδηγών για τις απαραίτητες ενέργειες ανάλογα με την κατεύθυνση κατά την οποία επιθυμούν να κινηθούν στον προσεχή κόμβο (π.χ. προεπιλογή κατάλληλης λωρίδας, πιθανοί ελιγμοί). Η τοποθέτησή τους συνιστάται να συνδυάζεται με πρόσθετη πινακίδα που δηλώνει την ακριβή απόσταση από τον επικείμενο κόμβο.
Οι απλές προειδοποιητικές πινακίδες είναι ορθογώνιες και περιλαμβάνουν τους προορισμούς όλων των κινήσεων σε μία πινακίδα, με τις κατευθύνσεις να υποδεικνύονται από ζωγραφισμένα βέλη. Η σειρά αναγραφής όπως είπαμε στο προηγούμενο επεισόδιο είναι: ευθεία κατεύθυνση > δεξιά κατεύθυνση > αριστερή κατεύθυνση.
Σε οδούς ταχείας κυκλοφορίας οι προειδοποιητικές πινακίδες μπορούν να περιέχουν ένα διαγραμματικό σχήμα όπου παρουσιάζεται η μορφή του κόμβου με τις δυνατές κατευθύνσεις κίνησης, δίπλα στις οποίες αναγράφονται οι αντίστοιχοι προορισμοί. Εξαιτίας του ιδιόμορφου σχεδιασμού τους, αυτές οι προειδοποιητικές πινακίδες αποκαλούνται διαγραμματικές πινακίδες. Εδώ η απόσταση από τον επικείμενο κόμβο γράφεται εντός της πινακίδας, οπότε δεν χρειάζεται πρόσθετη πινακίδα. Στην Ελλάδα, με βάση τις προδιαγραφές του 1974, οι πινακίδες αυτές έχουν μπλε υπόβαθρο και τοποθετούνται πάντα σε ζεύγη, η πρώτη με ελληνικές αναγραφές σε απόσταση 400 μ. από τον κόμβο και η δεύτερη με λατινικές, 200 μ. πριν τον κόμβο. Σε δευτερεύουσες εθνικές οδούς (που δεν είναι ταχείας κυκλοφορίας) οι προαναφερθείσες αποστάσεις μειώνονται στα 200 μ. και 100 μ. αντίστοιχα.
Στους αυτοκινητόδρομους, χρησιμοποιούνται διαγραμματικές πινακίδες στο στυλ των παραπάνω και πινακίδες σε γέφυρες σήμανσης. Εδώ, η απόσταση τοποθέτησης είναι μεγαλύτερη, ξεκινώντας από τα 1000 μ. ή και 2000 μ. από τον κόμβο. Προβλέπονται και κάποιες ακόμα, συμπληρωματικές προειδοποιητικές πινακίδες αλλά ας μην σας κάψω τελείως. Να πούμε μόνο ότι οι προδιαγραφές σήμανσης των αυτοκινητοδρόμων προβλέπουν κοινή αναγραφή των προορισμών στα ελληνικά και τα λατινικά στην ίδια πινακίδα αντί για την τοποθέτηση εναλλάξ πινακίδων που αναφέραμε προηγουμένως για τις οδούς ταχείας κυκλοφορίας. Στην πράξη, σε σύγχρονες σημάνσεις οδών ταχείας κυκλοφορίας, ακολουθείται η λογική διπλών αναγραφών χρησιμοποιώντας μια τροποποιημένη εκδοχή της πινακίδας Π-81 (βλ. παρακάτω) σε μπλε χρώμα, αντί για τις παλιομοδίτικες Π-1 και Π-2 (το έχω δει στη Θεσσαλονίκη, αλλά υποθέτω ότι συμβαίνει και αλλού). Προσωπικά προτιμώ αυτή την εκδοχή, είναι πιο σύγχρονη και δένει καλύτερα με τη σήμανση του υπόλοιπου οδικού δικτύου.
Κατευθυντήριες πινακίδες
Αυτές τοποθετούνται σε όλους τους κόμβους του δικτύου και δηλώνουν την ακριβή θέση αλλαγής πορείας των οδηγών ανάλογα με την επιθυμητή κατεύθυνση κίνησης. Πρέπει να επαληθεύουν τις κατευθύνσεις των προειδοποιητικών πινακίδων (όταν αυτές υπάρχουν) και να αφορούν όλες τις διακλαδώσεις του κόμβου. Οι πινακίδες της δεξιάς και της αριστερής κατεύθυνσης έχουν τη χαρακτηριστική μορφή βέλους ενώ εκείνες της ευθείας κίνησης έχουν ζωγραφισμένο βέλος, όπως οι προειδοποιητικές. Ο ΚΟΚ μας δίνει παραδείγματα μόνο μπλε – και όχι λευκών – κατευθυντήριων πινακίδων, αναπαράγοντας τη στρεβλή και παλαιομοδίτικη λογική που έχουμε κατακρίνει ήδη αρκετές φορές ως τώρα. Αντίθετα, μας δίνει ένα υπόδειγμα ανύπαρκτης λευκής προειδοποιητικής πινακίδας, την οποία δεν θα σχολιάσουμε καθόλου εδώ. Είπαμε, να ξεστραβώθουμε, όχι να ξεχάσουμε κι αυτά που ξέραμε…
Πινακίδες αριθμήσεων οδών
Οι πινακίδες αρίθμησης οδών αφορούν τις εθνικές οδούς και τους αυτοκινητοδρόμους (σε ορισμένες χώρες αφορούν και το επαρχιακό οδικό δίκτυο) και τοποθετούνται ένθετες: (α) στις επιβεβαιωτικές πινακίδες των οδών αυτών, και (β) στις πινακίδες προειδοποίησης κατευθύνσεων και στις πινακίδες κατευθύνσεων προς τις οδούς αυτές.
Ουσιαστικά, μιλάμε για την κωδικοποίηση ολόκληρου του οδικού δικτύου μιας χώρας, με την απόδοση ενός αύξοντος αριθμού σε κάθε οδό. Πρόκειται για ένα από τα χρησιμότερα εργαλεία στην πληροφοριακή σήμανση ενός οδικού δικτύου, καθώς επιτρέπει την κωδικοποίηση των βασικών διαδρομών. Στην Ευρώπη χρησιμοποιείται πολύ συστηματικά, στα μέρη μας όχι και τόσο.
Επιβεβαιωτικές πινακίδες
Τοποθετούνται μετά τους κόμβους προς επιβεβαίωση της ακολουθούμενης πορείας. Συνήθως χρησιμοποιούνται στο υπεραστικό οδικό δίκτυο και περιέχουν πάντοτε χιλιομετρικές αναγραφές των προορισμών. Ο ΚΟΚ μας δίνει άλλο ένα αρχαίο υπόδειγμα μπλε πινακίδας, στο οποίο η αναγραφή του μακρινού προορισμού γίνεται στο κάτω μέρος (είναι η λογική που εφαρμόζεται στη Μ. Βρετανία), αντίθετα με τη σήμανση των αυτοκινητοδρόμων, όπου ο μακρινός προορισμός μπαίνει στο πάνω μέρος (σύμφωνα με το γερμανικό σύστημα). Έτσι, για να μπερδευόμαστε λίγο παραπάνω βρε αδερφέ.
Πινακίδες τοπωνυμίων
Υποδεικνύουν στους οδηγούς το τοπωνύμιο της περιοχής που διασχίζουν (συνήθως κάποιο γεωγραφικό στοιχείο ή μία περιοχή ιστορικής σημασίας) και για τον λόγο αυτό τοποθετούνται στην ακριβή θέση του τοπωνυμίου. Ο ΚΟΚ μας δίνει ένα θλιβερότατο υπόδειγμα, κλασικά σε μπλε χρώμα (λέτε να συμβολίζει το νερό του ποταμού Ευρώτα;). Οι Γερμανοί, που δεν φημίζονται για την τσαχπινιά τους, πρόσθεσαν ένα κυματάκι τουλάχιστον… και χρησιμοποίησαν καφέ χρώμα γκαντέμετ, ένα ποτάμι είναι προορισμός τουριστικού ενδιαφέροντος! Elementary, my dear Watson!
Στις πινακίδες τοπωνυμίων πρέπει να εντάξουμε και αυτές που αφορούν τη σήμανση αρχής και τέλους κατοικημένης περιοχής, σύμφωνα με την ορολογία του ΚΟΚ. Καμία ελπίδα και εδώ. Δες και κρίνε μόνος σου αγαπημένε μου αναγνώστη.
Πινακίδες χρήσιμων πληροφοριών και εγκαταστάσεων
Εδώ εντάσσονται μία σειρά από πινακίδες που πληροφορούν τους οδηγούς για την προσέγγιση σε σημαντικές εγκαταστάσεις όπως αεροδρόμια, λιμάνια, νοσοκομεία, κ.ά., καθώς και σε πάσης φύσεως υπηρεσίες και τοποθεσίες, όπως χώρους στάθμευσης, εστιατόρια, ξενοδοχεία, χώρους κατασκήνωσης, κ.ά. Ο ΚΟΚ βρίθει υποδειγμάτων τέτοιων πινακίδων, η συντριπτική πλειοψηφία των οποίων αποτελούν πινακίδες που απλώς υποδεικνύουν τη θέση της εγκατάστασης, χωρίς βέλος κατεύθυνσης. Στις προδιαγραφές σήμανσης των αυτοκινητοδρόμων αυτό κάπως διορθώθηκε ευτυχώς, καθώς οι μελετητές της ΝΑΜΑ είχαν την ευγενή καλοσύνη να πάρουν τις μικρές τετράγωνες πινακίδες του ΚΟΚ και να τους προσθέσουν ένα βελάκι (αφού τις έκαναν πράσινες για να ταιριάζουν στον αυτοκινητόδρομο).
Εδώ θα παινέψω λίγο τα γένια που δεν έχω και θα σας δείξω ένα παράδειγμα αξιοποίησης των βαρετών αυτών πινακίδων του ΚΟΚ για τη δημιουργία κανονικών πληροφοριακών πινακίδων, που είχαμε προτείνει πριν από πολλά χρόνια με συναδέλφους για την Ίο. Η συγκεκριμένη σήμανση δεν υλοποιήθηκε δυστυχώς ποτέ, κρίμα γιατί ήταν ωραία και πρότυπη δουλειά.
Όχι άλλο κάρβουνο
Αγαπημένοι και αγαπημένες μου, μετά από αυτό το μίνι σεμινάριο των τελευταίων εβδομάδων, νομίζω πως πλέον ξέρετε πώς να τοποθετήσετε πληροφοριακές πινακίδες αν παραστεί ανάγκη. Όπως παλιότερα, στα χρόνια του Σουφλιά, με το εθνικό χωροταξικό και τα ειδικά πλαίσια όλοι ξέραμε πού μπορούμε να χτίσουμε (αστείο για χωροτάκτες… πιάσαμε πάτο σήμερα).
Σας χαιρετώ, υποσχόμενος ότι αυτό ήταν το τελευταίο επί σήμανσης επεισόδιο για αυτό το καλοκαίρι. Είπαμε, το πολύ το κύριε ελέησον το βαριέται κι ο παπάς. Θα το ξαναπιάσουμε το νήμα κάποια στιγμή σε ανύποπτο χρόνο όμως, έννοια σας…
Φιλάκια τσουρουφλιστά!
Ο μικρός κυκλοφοριολόγος
“Αγαπημένε μου αναγνώστη”: πιστεύεις ότι είμαι μόνο ένας;
Πάντως εγώ θα ήθελα και άλλη σήμανση: τα τελευταία χρόνια βλέπουμε πολλές ακόμη πινακίδες διαφορετικών χρωμάτων για ενημέρωση. Καφέ κυρίως (αλλά όχι μόνο) για αρχαιολογικούς χώρους, μουσεία και ιστορικά μνημεία, αλλά και για “παραδοσιακούς” οικισμούς (σε αντίθεση ας πούμε με τους “σύγχρονους”; ποτέ δεν το κατάλαβα αυτό…).
Επίσης, Δήμαρχοι, Περιφέρειες και άλλες Δημοκρατικές δυνάμεις σηματοδοτούν κατά το δοκούν ότι και όπως θέλουν.
Τέλος και το πιο σημαντικό από όλα: η λατινοποίηση των τοπωνυμίων. Μετά την περίφημη επιτροπή για τον εξελληνισμό των τοπωνυμίων στις “Νέες Χώρες” τη δεκαετία του 1930, μήπως χρειαζόμαστε κάποιους σαφείς, απλούς και πρακτικούς κανόνες για το πως θα γράφονται στα λατινικά οι διάφοροι προορισμοί; ΟΧΙ λέω, γιατί θα χάναμε διαμάντια όπως το Pireefs (δάκρυσα…), αλλά και πολλές εναλλακτικές (π,χ. Mytilini, Mytilene, Mitilini? όσα πιο πολλά “ι” τόσο το χειρότερο…).
Εγώ, ο πιστός σου αναγνώστης περιμένω…
Νομίζω ότι το θέμα της “λατινοποίησης” των ελληνικών αναγραφών διευθετήθηκε με την εφαρμογή του Προτύπου ΕΛΟΤ 743 από το 1983 (υπάρχει ελεύθερο στο διαδίκτυο). Από όσα γνωρίζω τουλάχιστον στις (πράσινες) πινακίδες των Αυτοκινητοδρόμων, που οπωσδήποτε είναι μεταγενέστεροι του 1983, οι κανόνες του Προτύπου έχουν τηρηθεί – χωρίς, φυσικά, να βάζω και το χέρι στη φωτιά, Έλληνες είμαστε…
Κι αυτά για τα “επίσημα”, δρόμους, τόπους κλπ. Για τα “ανεπίσημα” δεν πρόκειται ποτέ να συμφωνηθεί τουριστικώς αν το έρμο το Πήλιο είνα Pelion ή Pilion, η Μυτιλήνη πώς γράφεται στους χάρτες και ούτω καθ’ εξής εις τους αιώνας, αμήν.