Μετρό γραμμή 4: Όλα λάθος!

Αγαπημένε μου αναγνώστη σήμερα αλλάζουμε κλίμακα. Αφήνουμε τα πεζοδρόμια των 80 πόντων και πάμε να δούμε τη μεγάλη εικόνα. Μετρό, νέα γραμμή 4!

Τα εργοτάξια έχουν στηθεί – άλλα με το καλό, άλλα με το ζόρι – και από ό,τι λέγεται μετά το Πάσχα του 2023 θα αρχίσει να σκάβει ο μετροπόντικας. Δεν θα πιάσω το θέμα του σταθμού των Εξαρχείων, το οποίο αποτελεί την καυτή πατάτα της υπόθεσης (και προσωπικά θεωρώ ότι η τύχη του δεν έχει ακόμη κριθεί), για όποιον ενδιαφέρεται να διαβάσει μια ψύχραιμη και πολύπλευρη προσέγγιση του θέματος θα σας παραπέμψω σε ένα πολύ ωραίο άρθρο του Άγγελου Κλάδη στο Oneman. Όχι, εδώ θα πιάσουμε τα ψιλά γράμματα ως συνήθως.

U να χαθείτε

Η γραμμή 4 είναι γνωστή και ως γραμμή U λόγω του σχήματός της. Το οποίο σχήμα μας προέκυψε από την ενοποίηση των δύο αρχικά προγραμματισμένων διακλαδώσεων των γραμμών 2 και 3 προς Κυψέλη-Γαλάτσι και Μαρούσι, αντίστοιχα, οι οποίες δεν ήταν λέει δυνατό να κατασκευασθούν και συνδεθούν με τις υφιστάμενες γραμμές για τεχνικούς λόγους.

Για να μη μας μείνει όλος αυτός ο σχεδιασμός στα χαρτιά, η διοίκηση της Αττικό Μετρό αποφάσισε κάπου στα μέσα της δεκαετίας του 2000 να ενώσει τις δύο επεκτάσεις μέσω ενός νέου κλάδου, από το Πανεπιστήμιο μέχρι το Γουδή και την Κατεχάκη, ώστε να εξυπηρετήσει και τις πυκνοκατοικημένες γειτονιές του ανατολικού τομέα της Αθήνας.

Από το U στο Υ. Καλή προσπάθεια, αλλά δεν αρκεί

Κάπου εκεί κάποιος καλός άνθρωπος στην Αττικό Μετρό πρέπει να παρατήρησε λίγο καλύτερα τον χάρτη, συνειδητοποιώντας ότι είχαν σχεδιάσει τη μοναδική μη αντιδιαμετρική / διαμπερή ως προς το κέντρο της Αθήνας γραμμή του δικτύου, με αποτέλεσμα να αποκλείεται η δυνατότητα περαιτέρω επεκτάσεων προς τους νοτιοανατολικούς δήμους του λεκανοπεδίου. Και σκέφτηκε να προσθέσει ένα ποδαράκι, ώστε η γραμμή να μοιάσει κάπως σαν Υ, σχεδιάζοντας μια μικρή επέκταση προς Παγκράτι – Βύρωνα – Άνω Ηλιούπολη. Η σύνδεση με την υπόλοιπη γραμμή προβλέπεται στον Ευαγγελισμό χωρίς να αναφέρεται πώς ακριβώς θα γίνει αυτό. Μαζί, προέκυψαν και δύο ακόμα επεκτάσεις προς τα βόρεια και βορειοδυτικά:

• Από το Άλσος Βεΐκου προς την Πετρούπολη (σύνδεση με γραμμή 1 ΗΣΑΠ και προαστιακό σιδηρόδρομο, και στο μέλλον με τη γραμμή 3 που θα έχει φτάσει ως εκεί και αυτή).
• Από το Μαρούσι στην Εθνική Οδό (σύνδεση με… την Εθνική Οδό, ναι, τι πρόβλημα έχετε;)

Αυτές οι επεκτάσεις φαίνεται να διορθώνουν κάπως την κατάσταση, δημιουργώντας ένα ολοκληρωμένο πλέγμα γραμμών που συνδέεται με όλα τα υπόλοιπα μέσα σταθερής τροχιάς (και την Εθνική Οδό, κάτσε καλά), παρέχοντας πολλαπλές δυνατότητες μετεπιβίβασης ανάμεσά τους. Κάπου εδώ τελειώνουν όμως τα καλά νέα και αρχίζει η γνωστή γκρίνια.

Το πρόβλημα είναι ότι ο κεντρικός κορμός της γραμμής, που προωθήθηκε για μελέτη και δημοπράτηση, παρέμεινε σε μορφή U. Αυτό σημαίνει ότι η επέκταση προς τα νοτιοανατολικά παραπέμπεται στις καλένδες (πολύ αργότερα από το 2030 που αναμένεται η ολοκλήρωση της βασικής γραμμής) ενώ απουσιάζει οποιαδήποτε πρόβλεψη επέκτασης της γραμμής προς τα νοτιοδυτικά.

Παράλληλα, δεν διευκρινίζεται πώς θα υλοποιηθεί στην πράξη η μελλοντική επέκταση προς Άνω Ηλιούπολη. Θα γίνει άραγε ισόπεδη διακλάδωση της γραμμής νοτίως του σταθμού Ευαγγελισμός; Αυτό δεν είναι καθόλου πρακτικό για γραμμή μετρό και θα οδηγήσει σε δυσλειτουργίες όταν έρθει η ώρα της υλοποίησης, καθώς οι συρμοί της διακλάδωσης θα αναγκάζονται να περιμένουν τους άλλους, της κυρίως γραμμής, καθώς φτάνουν στον Ευαγγελισμό. Επιπλέον, θα δημιουργήσει συνθήκες δύο ταχυτήτων εντός της γραμμής, καθώς τα μισά δρομολόγια του κεντρικού κλάδου από Γαλάτσι θα διοχετεύονται προς Γουδή και τα άλλα μισά προς Άνω Ηλιούπολη. Ακριβώς για αυτόν τον λόγο δημιουργήθηκε η γραμμή 4 εξαρχής – για να αποφύγουμε ισόπεδες διακλαδώσεις των γραμμών 2 και 3 – είναι να απορεί κανείς πραγματικά με αυτούς τους σχεδιασμούς!

Γνώμη μου είναι ότι είναι πολύ πιο πρακτικό να προβλεφθεί διαχωρισμός των κλάδων της γραμμής 4 σε δύο γραμμές, 4 και 5, με ανισόπεδη σύνδεση μεταξύ τους – όχι όμως στον σταθμό του Ευαγγελισμού, μιας και αυτό θα σήμαινε τη δημιουργία ενός τερατώδους σταθμού μετεπιβίβασης τριών επιπέδων! Ο σημερινός σχεδιασμός, όπως και αν υλοποιηθεί, είναι ζήτω που καήκαμε πάντως.

Και κανά δυο προβλήματα ακόμα

Εντωμεταξύ, στην πρώτη φάση του έργου (το Α του χάρτη), για κάποιον ανεξήγητο λόγο η γραμμή θα τελειώνει στο Γουδή και όχι στην Κατεχάκη. Το αποτέλεσμα; Χάνεται μια κρίσιμη δυνατότητα μετεπιβίβασης προς τη γραμμή 4 από τη γραμμή 3, δηλαδή από όλη τη βορειοανατολική πλευρά του λεκανοπεδίου και, βέβαια, από το αεροδρόμιο. Η μετεπιβίβαση αυτή καλείται αναγκαστικά να γίνει από τον σταθμό του Ευαγγελισμού προσθέτοντας έναν αχρείαστο κύκλο (ή μήπως U; χοχοχο) στους μετακινούμενους.

Και κάτι ακόμα, που με τρώει χρόνια. Δεν μπορώ να μη σχολιάσω αρνητικά την ίδια την επιλογή της Κατεχάκη ως σταθμού μετεπιβίβασης ανάμεσα στις γραμμές 3 και 4, αντί της Πανόρμου (που ήταν και η αρχική επιλογή στα μακρινά 90’s), που είναι κεντρικότερος σταθμός, με σταθερά μεγαλύτερη επιβατική κίνηση και λογική συνέχεια του άξονα της λεωφόρου Κηφισίας. Διάολε, η Κατεχάκη είναι ο μοναδικός σταθμός του δικτύου που έχει μία μόνο έξοδο στην επιφάνεια της πόλης! Έχει όμως τη γέφυρα του Καλατράβα. Μπορεί να μη βολεύει για να διασχίσεις τη λεωφόρο Μεσογείων, τουλάχιστον μπορείς να ανέβεις να βγάλεις ωραίες φωτογραφίες…

Κάπως έτσι, μίζερα και γκρινιάρικα, θα κλείσουμε για απόψε. Οι προτάσεις αγαπημένε μου αναγνώστη αναμένονται την επόμενη εβδομάδα, έτσι για να σε κρατήσω σε αγωνία!

Σε ασπάζομαι,

Ο μικρός κυκλοφοριολόγος

ΥΓ. Για το κλείσιμο, σου έχω και μια ωραία δήλωση του (πρώην πλέον) υπουργού μεταφορών Κ. Καραμανλή. Από τις αρχές Φεβρουαρίου και αυτή, όπως και η άλλη, με την ασφάλεια του σιδηρόδρομου. Κάτι μου λέει ότι θα πάει ομοίως κουβά – ευτυχώς εδώ το διακύβευμα δεν είναι τόσο μεγάλο. Έλεγε λοιπόν ότι η κυβέρνηση έχει αποφασίσει να προχωρήσει τη σύνδεση με το Κέντρο Πολιτισμού του ιδρύματος Στ. Νιάρχου στην Καλλιθέα, το οποίο είναι μάλιστα συμβατική υποχρέωση του Δημοσίου από το 2008 (!!!) – πρώτη φορά το ακούω αυτό παιδιά, στο Ρυθμιστικό Σχέδιο της Αθήνας του 2014 δεν υπάρχει τέτοια αναφορά, ούτε περιλαμβάνεται κάτι σχετικό στις ιστοσελίδες της Αττικό Μετρό και της ΣΤΑΣΥ – τέλος πάντων, μην κολλάμε σε λεπτομέρειες όταν υπάρχει όραμα.

Η εν λόγω γραμμή θα αποτελεί λέει υπόγειο κλάδο της γραμμής 1 του ΗΣΑΠ με διακλάδωση μετά τον σταθμό Θησείου (όχι άλλες ισόπεδες διακλαδώσεις στο μετρό, τι κάνετε μωρέ;), μήκους 5 χλμ. με 4 σταθμούς (Άνω Πετράλωνα, πλ. Δαβάκη, Λόφος Φιλαρέτου, Κέντρο Πολιτισμού). Το κερασάκι είναι ότι η πρώην υπουργάρα εκτίμησε ότι σε δύο χρόνια (το 2025 δηλαδή) το έργο θα είναι ώριμο να πάει για δημοπράτηση! Εντάξει, τι να πεις και τι να μολογήσεις… Ο λόγος που παραθέτω τη σχετική δήλωση είναι για να δώσω πάσα στο επόμενο επεισόδιο (σπόιλερ αλέρτ), καταθέτοντας μια διαφορετική, πιστεύω πιο πρακτική, πρόταση σύνδεσης του Κέντρου Πολιτισμού (και ευρύτερα του Δέλτα Φαλήρου) με το δίκτυο του μετρό. Υπομονή μία εβδομάδα!